Honden aanlijnen en stikstofdepositie; geen mitigatie
Een aanlijn- en opruimplicht bij honden; is dat een mitigerende maatregel?
In MenR 2015/6 schreef ik een noot bij de uitspraak van de ABRvS van 24 september 2014 (ECLI:NL:RVS:2014:3463).
1. Deze uitspraak is alleen al vanwege het ietwat lachwekkende karakter ervan het annoteren waard. De uitspraak geeft ook een interessante kijk op de mogelijke effecten van stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden. Wat is er aan de hand? GS van Zuid-Holland hadden een Nbw 1998-vergunning verleend voor de renovatie van een landgoed. De renovatie bestaat onder andere uit het aanpassen van de padenstructuur, het verplaatsen van het hondenlosloopgebied, een verbetering van de parkeerfaciliteiten en het realiseren van hotel-, horeca- en wellnessvoorzieningen.
2. Hoewel er een vergunning is verleend met toepassing van art. 19d, lid 1, Nbw 1998, stellen GS zich op het standpunt dat significant negatieve effecten op voorhand konden worden uitgesloten en dat een passende beoordeling niet is vereist. Dat is m.i. een rare conclusie. De vergunningplicht voor een project geldt alleen als significante gevolgen niet kunnen worden uitgesloten (art. 19d, lid 1, Nbw 1998) en in dat geval (art. 19f, lid 1, Nbw 1998) moet altijd een passende beoordeling gemaakt worden. Buiten discussie is dat sprake is van een project. De ABRvS stapt over deze hobbel heen en kijkt (alleen) naar de inhoudelijke kant van het besluit: hebben GS terecht geconcludeerd dat een passende beoordeling niet vereist was?
3. De ABRvS deelt deze conclusie niet, alleen al vanwege het feit dat de verkeerstoename ten gevolge van het project leidt tot een toename van stikstofdepositie, terwijl de kritische depositiewaarde van het voor stikstofgevoelige habitattype op verschillende plekken in het gebied al wordt overschreden. Reeds daarom – en dat is ook vaste jurisprudentie – had een passende beoordeling moeten worden opgesteld. Er gold dus ook een vergunningplicht – waartoe GS dus, zij het op onjuiste gronden, hadden besloten.
4. De gevolgen van stikstofdepositie waren overigens wel ecologisch beoordeeld, maar ook in die beoordeling kan de ABRvS zich niet vinden. Daarvoor was relevant dat in de ecologische beoordeling was geconcludeerd dat de extra stikstofdepositie vanwege de verkeerstoename als gevolg van het project, teniet gedaan zou worden door een aanlijn- en opruimplicht bij het uitlaten van honden in het gebied. De reden dat de ABRvS zich niet kan vinden in deze conclusie, is niet een inhoudelijke maar een juridische. De aanlijn- en opruimplicht gold al – daarmee bedoelt de ABRvS waarschijnlijk “gold al voordat het besluit tot vergunningverlening werd genomen” – en werd ook al geruime tijd gehandhaafd. Deze verplichting hing dan ook niet samen met de realisering van het renovatieplan maar is feitelijk een bestaande situatie. Of, beter gezegd: er is dus geen onlosmakelijke samenhang tussen het realiseren van het renovatieplan en de aanlijn- en opruimplicht, zodat deze verplichting niet als mitigerende maatregel kan worden gekwalificeerd. Overigens zou ook daarmee nog eens vaststaan dat een passende beoordeling was vereist. Mitigerende maatregelen mogen immers alleen in de passende beoordeling worden meegenomen, en niet bij de vraag of een passende beoordeling noodzakelijk is.
5. De conclusies die de ABRvS in deze uitspraak trekt, zijn niet opmerkelijk. Het is immers vaste jurisprudentie dat maatregelen alleen kunnen worden beschouwd als mitigerende maatregelen als deze maatregelen onlosmakelijk zijn verbonden met het vergunde project. Inhoudelijk bezien getuigt de gehanteerde redenering van een leuke creativiteit. Deze redenering laat ook zien dat effecten van stikstofdepositie soms in de praktijk helemaal niet zo lastig hoeven te zijn; als depositie vanwege verkeersbewegingen teniet gedaan kan worden door de in dit geval gekozen maatregelen, valt het dus ecologisch gezien soms ook nog wel eens mee! Wellicht dat dit andere perspectief ook eens betrokken kan worden bij de (zeer strenge) wijze van toetsing door de ABRvS bij projecten met stikstofdepositie.
